Бір оқпен екі қоянды атамыз: демалыс та, оқу да осы жерде 

Каникулды  көбінесе тек демалыс деп қабылдаймыз. Дегенмен, оны тиімді оқытумен тамаша үйлестіруге болады екен. Мұны балалар мен жасөспірімдер арасында тіл үйренуге деген қызығушылықты дамыту, сондай-ақ олардың тілдік дайындық деңгейін арттыруға  бағытталған  "қонақжай отбасы" танымал жобасы дәлелдеді.

15 маусымнан бастап Шығыс Қазақстанда "қонақжай отбасы" жобасы басталды, оның аясында Катонқарағай, Глубокое аудандары мен Риддер қаласының 50 отбасы Өскемен, Риддер, Алтай, Глубокое, Шемонаиха, Зайсан және Тарбағатай аудандарынан 120 баланы қабылдады. Маусым 30 маусымда аяқталды.

Жоба бойынша қазақ тілінің тілдік ортасына бойлау  үшін Катонқарағай ауданының Белқарағай, Жамбыл, Берел, Өрел ауылдарында 100 бала тұрып, орыс тілі ортасына тап болу  үшін Тарбағатай және Зайсан аудандарынан  20 қандастар  балалары Глубокое ауданы мен Риддер қаласына жол тартты.

Жобаны іске асыруға осы елді мекендерде тұратын педагогикалық жоғары оқу орындары мен колледждердің студенттері тартылды. Әзірленген оқыту бағдарламасы 12 жастан 14 жасқа дейінгі қазақ және орыс тілдерінде оқитын оқушылар үшін 15 күнге есептелген. Бағдарламада туған өлкенің дәстүрлерін, мәдениеті мен мұрасын зерделеу (экскурсиялар, кітап оқу, фильмдер көру және аудандағы киелі орындарға бару және т.б.) көзделген.

- Өткен жылдан бері іске асырылып келе жатқан "қонақжай отбасы" жобасының мәні - тілдік ортаға ене отырып, тілді үйрену, - деп түсіндірді ШҚО білім басқармасының "Örken" өңірлік орталығының бөлім басшысы Айзада Қантаева. - Балалар отбасында тұрады, онда қазақ тілін, дәстүрлерін, отбасылық құндылықтарын үйренеді, сондай-ақ осы аудандардағы туристік нысандарға  барады. Биыл жоба кеңейіп, жаңа бағыт пайда болды. Егер өткен жылы оған 67 бала қатысса, онда 120 бала қатысты, оның ішінде 100 бала Катонқарағай ауданында   қазақ тілін, ал 20 бала Глубокое ауданы мен Риддер қаласында орыс тілін үйренді. Балалар мен ата-аналардың қалауы бойынша біз жобаны одан әрі кеңейтеміз. Жобада тек ойын-сауық пен экскурсиялар ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік стандартқа сәйкес мектеп бағдарламасы бойынша қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдерінің мектептегі толыққанды сабақтары қарастырылған.

ШҚО білім басқармасының хабарлауынша, Шығыс Қазақстан облысында "қонақжай отбасы" жобасын іске асыру оқушылардың демалыс уақытын ұтымды пайдалануы, тілдерді үйренуге деген ынтасын арттыру, ана тілінде сөйлейтіндердің отбасында тұру жағдайында тілдік кедергіні еңсеру, әлеуметтік-мәдени коммуникацияны қалыптастыру, практикалық қазақ және орыс тілдерін меңгеру деңгейін арттыру, сөздік қорын толықтыру сияқты нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.

 - Оқыту қонақжай  отбасында да, мектепте де бейресми жағдайда өтті, онда сабақтарға қажетті жабдықтар болды: компьютер, проекциялық экран, бұл аудио және бейнематериалдардың көмегімен тілдік ортаны құруға мүмкіндік берді. Әр модуль белгілі бір тақырыпқа арналды, - деп толықтырды білім басқармасындағылар.

Балалардың пікірлеріне сенсек, қонақжай отбасында болу оларға өте ұнаған екен, әсіресе киелі жерлерге экскурсиялар, туған өлкенің дәстүрлерін, мәдениеті мен мұрасын зерттеу, кітап оқу, фильмдер көру, ұлттық тағамдармен танысу есте қалады.

"Қонақжай отбасы" жобасының жабылуы тату көңіл-күйде, қызықты және әсерлі өтті - балалар өздерін қабылдаған отбасыларымен бірге ән шырқады, би биледі, түрлі ойындар мен шығармашылық жарыстарға қатысты. Ең бастысы, олар жобаның негізгі байқауының жеңімпаздары болды - жоба бағдарламасында қарастырылған лексикалық минимумды игеріп, сол үшін бәріне грамоталар мен естелік сыйлықтар табыс етілді.

Қазір балалар үйлеріне оралып, өз әсерлерімен бөлісуде.

- Маған бұл жобаға қатысу өте ұнады, өйткені біз көптеген жаңа нәрселерді, соның ішінде жаңа сөздерді білдік, - деді Белоусовка ауылының № 1 орта мектебінің оқушысы Кристина Мельник. - Мен 150-ден астам сөз үйрендім, қазақ тілінде жақсы сөйлей бастадым, қазақ тілінде сөйлеуді түсіне бастадым. Біздің апай бізге көп нәрсені үйретті, оның қызы да бізге көмектесті. Күн сайын  қызықты нәрсе болып отырды! Біз тарих, Қазақстанның көрнекті мәдениет қайраткерлері туралы фактілерді білдік, археологиялық жерлеу орындарында болдық, түрлі экскурсияларға бардық. Маған біз тұрған  Жамбыл ауылы  өте ұнады, табиғаты әдемі екен. Қоштасқанда қимай,  жыладық. Келесі жылы жобаға тағы да қатысамын деп үміттенемін.

Осы ауылдың № 31 орта мектебінің оқушысы Георгий Завьяловтың айтуынша, лагерь оған да  көп нәрсе берген екен, соның ішінде  жаңа достар сыйлапты, сөздік қоры едәуір толықтырылып, ол қазақ сөзін түсіне бастаған екен.

- Біз көп саяхаттадық, көрікті жерлерді көрдік, мектепте қазақ тілін үйрендік, түрлі қызықты іс-шараларға қатыстық, - деп қосты Георгий.

Алтай ауылы  орта мектебінің оқушысы Вероника Качанова Катонқарағайда алғаш рет болыпты, өлкенің керемет сұлулығына, өзі барған отбасы мен оқу процесіне дән риза болып отыр.

 -  Маған әдемі табиғат ұнады! Отбасы бізді жақсы қарсы алды, мұғалімдер бізге тамаша сабақ берді. Мен қазақ тілін түсінуді, сөзден сөйлем құрауды үйрендім. Нәтижесінде сайыста үшінші орын алдым, онда сөздерді жазу керек болатын. Екі апта ішінде мен әртүрлі тақырыптар бойынша шамамен 200-230 сөз үйрендім, - деп бөлісті Вероника.

Көптеген балалар өздерін өте жылы қарсы алғанын, сондықтан кетер кезде қимағандарын және болашақта бұл жобаға әлі де қатысқысы келетінін атап өтті.

-Біздің балалар Катонқарағай ауданы Жамбыл және Берел ауылдарында демалып, қазақ тілін үйренді, - деді Ы. Алтынсарин атындағы  Глубокое орта мектебі директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Бақытжан Сейілжанов. - Балаларға өте ұнады, олардың эмоцияларынан кеткісі келмейтіні байқалды, кейбіреулері жылады, сол жақта  болу мерзімін созғысы да  келеді. Балалар қазақ тілі мен ұлттық дәстүрлерден басқа  да көп нәрсені үйренді. Мысалы, қолөнер бұйымдарын жасады, қыздар ұлттық тағамдар дайындады, ұлдар атқа мініп, шеберханаларда бірдеңелерін істеді. Ең бастысы, балалар көптеген жаңа дос тапты! Ата-аналармен де  үнемі байланыста болдым және олар да  бұл  жоба үшін  алғыстарын білдіруде!